Búp bê Kokeshi – Đồ chơi thôn quê của xứ sở hoa anh đào

Búp bê Kokeshi có nguồn gốc từ vùng Tohoku, phía Bắc Nhật Bản, một vùng nổi tiếng về khu nghỉ dưỡng với các suối nước nóng. Những con búp bê gỗ thủ công được xuất hiện hiện lần đầu tiên vào thế kỷ 19 khi những kijiya (thợ mộc), đã làm bát với khay thông thạo, bắt đầu sử dụng những kỹ thuật đó và máy tiện để làm ra các con búp bê gỗ bán làm đồ chơi và đồ lưu niệm cho những du khách.

Mỗi con búp bê đều có một ý nghĩa riêng, búp bê Kokeshi đại diện cho lời chúc trẻ em luôn mạnh khỏe, bình an. Với cái đầu tròn tương đối to và thân hình trụ, được tráng bên ngoài là một lớp sáp mỏng, búp bê Kokeshi còn có tác dụng massage. Điểm đặc biệt của búp bê này là không có chân tay. Tên Kokeshi có nguồn gốc từ những tên vùng miền sản xuất ra chúng kết hợp lại với nhau.

Dùng gỗ đã được tẩm ướp trong vòng vài tháng, điển hình là gỗ của cây anh đào và gỗ của cây Mizuki, những thợ thủ công lần lượt cắt con búp bê bằng máy tiện rồi đánh bóng để hoàn thiện. Phần đầu và thân thường để riêng biệt xong được gắn lại với nhau bằng cái chốt. Cuối cùng những người thợ thủ công vẽ, sơn khuôn mặt và trang trí bộ kimono.

Búp bê Kokeshi thường được du khách mua để làm kỷ niệm. Búp bê Kokeshi không chỉ để trang trí mà còn là bùa ngăn ngừa lửa và xua đuổi ma quỷ. Gỗ Mizuki là gỗ thường được dùng làm mặt Kokeshi. Cây Mizuko còn được gọi là “cây nước”. Đó là một loại gỗ ẩm và một số người Nhật tin rằng có búp bê Kokeshi trong nhà có thể giúp ngăn ngừa lửa.

Búp bê Kokeshi truyền thống

Búp bê Kokeshi truyền thống chỉ sản xuất ở 6 quận của Tohoku và thiết kế vô cùng đơn giản với cái đầu tròn và thân hình trụ. Đường nét vẽ và họa tiết trang trí ở trên những bộ Kimono được phát triển và truyền qua nhiều thế hệ. Búp bê Kokeshi của mỗi vùng miền đều có đặc điểm riêng.

Búp bê Kokeshi cách tân

Búp bê Kokeshi cách tân còn khá mới mẻ, chỉ phát triển thành một môn nghệ thuật từ Chiến Tranh Thế Giới thứ 2 và vẫn giữ nét riêng biệt là không có tay chân. Nhưng đã có những nét hiện đại hơn như là thân hình đẹp và nuột nà; thêm tóc và những màu sắc trang trí sắc sảo. Búp bê Kokeshi được “chế tạo” bởi những nghệ sĩ. Mỗi con búp bê đều có phong cách và đặc điểm riêng của nghệ sĩ đó. Phần lớn những con búp bê được chế tạo ở quận Gunma.

Búp bê Kokeshi rất nổi tiếng ở Nhật Bản cũng như được nhiều thế hệ yêu thích. Bạn có thể thấy những con búp bê chưa sơn (những con búp bê cách tân) sẽ đổi màu theo thời gian. Búp bê Kokeshi không chỉ dùng để trang trí mà còn có thể mang may mắn đến gia đình bạn.

Tổng hợp