Nằm ở số 56 phố
Phan Đình Phùng,
phường Quán Thánh, quận Ba
Đình, nhà thờ được khởi công xây dựng vào năm 1925 và được khánh thành ngày
01/02/1931.
Nhà thờ lúc đầu
mang tên Giáo đường kính Nữ Vương các thánh, lấy từ ý Đức Mẹ là Nữ vương của tất cả các thánh. Sau
này người ta gọi tắt là nhà thờ Đức Mẹ Hà Nội, và cũng do được xây dựng ở Cửa Bắc thành Thăng Long nên còn có
tên nhà thờ Cửa Bắc. Nhà thờ do linh mục, kiến trúc sư người Pháp tên là Hébrard
thiết kế theo kiểu hình chữ nhật (kiến trúc Ba-xi-la-va),
kết hợp phong cách Á – Âu được coi là tiêu biểu cho loại nhà thờ theo phong cách kiến trúc này,
trang nghiêm, cổ kính, không tuân theo quy tắc đối xứng, mà lệch với tháp
chuông cao ở bên phải và cân bằng với mái vòm (Cúp-pô-lơ) ở trung tâm. Có sự biến hóa hài hòa với
không gian xung quanh, nhưng vẫn đảm bảo sự trang nghiêm và có phần tĩnh mịch, gây được ấn tượng về
một sự siêu thoát. Kiến trúc nhà thờ Cửa Bắc thể hiện sự hòa hợp với khung cảnh nhiệt đới, với văn
hóa phương Đông.
Nhà thờ Cửa
Bắcđược xây dựng từ 1925 đến 1930 trên khoảnh đất trải dài theo phố Phan Đình Phùng và góc
phố Nguyễn Biểu. Nhà thờ gồm một không gian lớn hình chữ nhật kéo dài với hai hàng cột song song
theo hai phía, được chia tương đối thành một không gian đón tiếp nhỏ và một không gian long trọng
dành cho linh mục hành lễ. Giữa hai khu vực này có một không gian chuyển tiếp lớn phía dưới mái
vòm, bên phải có một không gian thờ các thánh, bên trái là phòng tiếp khách của linh mục chính xứ.
Không gian nội thất được cấu tạo và trang trí hoàn toàn theo kiểu nhà thờ châu Âu.
Khách thăm quan
đặc biệt quan tâm tới hệ thống mái ngói của nhà thờ, nhiều tầng, nhiều lớp, không đều nhau. Nhà thờ
Cửa Bắc nổi bật với kiến trúc này
Đã gần một thế kỷ
trôi qua, cũng đã qua vài lần tu sửa nhưng đến nay nhà thờ Cửa Bắc vẫn còn giữ được nét cổ kính,
nguyên sơ.
Sáng ngày 19 tháng 11 năm 2006, trong khuôn khổ tham
dự Hội nghị lãnh đạo kinh
tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) được tổ chức tại
Việt Nam, Tổng thống Hoa
Kỳ George W.
Bush và phu nhân Laura Bush đã tham dự
thánh lễ tại nhà thờ Cửa Bắc, đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lĩnh vực tôn giáo ở Việt Nam.
Điều đó khẳng định Nhà nước Việt Nam luôn tạo điều kiện cho tín đồ trong nước và nước ngoài có tín
ngưỡng, tôn giáo được sinh hoạt tôn giáo bình thường tại các cơ sở thờ tự tôn giáo ở Việt Nam,
chứng minh chính sách đúng đắn về tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Nhà nước Việt Nam với bạn bè quốc
tế./.
Châu
Giang