Không chỉ nổi tiếng là đất học, Nam Định còn nức tiếng gần xa bởi sở hữu những
món ngon khó cưỡng. Một trong số đó là xôi cá rô – thứ quà sáng dân dã nhưng luôn khiến những người
con xa quê khắc khoải nhớ về.
Xôi cá rô là sự kết hợp hài hòa của cá rô đồng và gạo nếp – những nguyên liệu sẵn
có của vùng đất trù phú này. Theo kinh nghiệm dân gian, vào mùa mưa, cá rô đồng thịt ngon, khỏe
mạnh và đầy bụng trứng, rất phù hợp để chế biến món xôi cá rô đặc sản. Lúc này, người dân thường ra
đồng, tìm kênh rạch, ruộng, mương để bẫy bắt cá.
 |
Cá rô rất khỏe, vây sắc, nếu không cẩn thận dễ bị vây cá đâm vào tay. Ảnh: Lai |
Làm món xôi cá rô không quá cầu kỳ, chỉ mất công và mất thời gian để tỉ mỉ với
từng công đoạn đồ xôi, làm cá. Gạo nấu xôi thường phải là thứ gạo nếp cái hoa vàng ngon nức tiếng ở
Nam Định. Người ta phải ngâm gạo nếp khoảng 3 tiếng trước khi đồ. Để xôi được dẻo, ngon và quyện
mùi, người nấu phải đun hai lửa nhỏ và đều. Khi xôi chín, hạt xôi tròn mẩy lan toả mùi thơm ngậy,
lúc này bí quyết để tăng độ bóng đẹp cho xôi là tưới một ít mỡ lên bề mặt và trộn đều.
Chế biến món ăn này mất thời gian nhất ở công đoạn làm cá. Kinh nghiệm của người
dân địa phương là thường lấy dao đập vào đầu hoặc ném mạnh xuống đất để làm chết cá sau đó mới đánh
vảy. Vảy cá rô đồng rất cứng, ráp nên khi làm phải chú ý đánh vảy rất kỹ. Con cá sau khi đánh vảy,
làm sạch ruột được thả vào nước muối cho sạch nhớt, rồi cho vào nồi luộc chín tới.
 |
Thưởng thức xôi cá rô ngay lúc nóng mới cảm nhận hết vị ngọt, dai thơm của thịt |
Cá chín vớt ra để nguội, gỡ lấy thịt cùng với trứng cá vàng ươm, rút hết xương
sao cho thịt cá vẫn còn nguyên miếng không bị vỡ, nát. Sau đó, đem cá ướp với nước mắm, nước gừng,
thêm chút hạt tiêu cho thơm. Đợi thịt cá ngấm gia vị rồi cho cá vào chảo mỡ nóng già để chiên vàng.
Sau đó, vớt cá ra đổ đều lên mặt xôi, đảo đều cho cá và xôi quyện vào nhau.
Xôi cá rô dẻo, thơm mùi hành phi và có vị béo ngọt đậm đà của thịt cá rô đồng.
Mùa đông rét mướt được thưởng thức bát xôi cá rô đồng vừa lành dạ, vừa no lâu lại bổ dưỡng thì
không gì bằng.
Kiều Như